Basque Recordings

Nire izena Eduardo da. Nire jatorrizko hizkuntza gaztelania da. Ingelesa aurreratu ere hitz egiten dut. Testu hau gaztelaniaz idazten dut. Kirolak gustatzen zait. Nire kirol gogokoenak futbola eta igeriketa dira. Ez dakit euskarari buruz ezer. Ez du axola Testu hau google itzultzailearen bidez itzuli da. Testu bat eman diot pertsona bati. Pertsona hori irakurri. Entzun nion. Orain errepikatzen ari naiz. Zentzua du? Lagundu hobetzen.

IRAKURGAIA

Bi gazte hauek Koro eta Iker dira. Langileak dira: Koro marrazkilaria da eta Iker meka-nikaria. Parisa joan dira. Bidea luzea izan da, baina orain Parisen dira.

Hura Eiffel dorrea da. Eiffel dorrea oso luzea da. Paris hiri handi eta ederra da.

Parisen gara azkenean! - esan du Ikerrek.

Bi neska dabiltza kalean eta uskaraz ari dira.

Neska horiek euskaldunak dira – esan du mutilak.
Ez da egia izango! – esan du Korok.
Kaixo, neskak! Euskaldunak al zarete? – galdetu du Ikerrek.

Euskaldunak dira, bai. Bat bilbotarra eta bestea getxotarra. Koro eta Iker, berriz, donostiarrak dira. Bi bizkaitarrak dira, beraz, eta beste biak gipuzkoarrak.

Zorte handi izan da: Parisa joan eta euskaldunak ikusi. Benetan txikia da mundua!
Elkarrekin afalduko dute gaur.

Herri hau Irun da. Irun handia da. Herri txiki hori Hondarribia da. Hondarribia herri txikia baina polita da. Beste herri hura Hendaia da. Hendaia ere oso polita da. Ez da itsusia. Mendi hura Jaizkibel da. Jaizkibel ez da mendi handia. Neska hau Ainhoa da eta mutil hori Mikel da. Ainhoa neska gaztea da, Mikel mutil txikia.

We hope, we dream, we love. We are human.

27- Kasu Instrumentalaren erabilera – Ariketak
1.
Zeure ahoz hitzemana zeure eskuz bete duzu, gaur ikus dezakegunez.
Zure idazlana begi hobez ikusten dut zure ahizparena baino.
Goizeko lehenengo trenean badator, eguerdirako iritsiko da hona.
Senar-emazteak besoz beso etxerantz doaz.
Jende horrekin kontuz ibili beharra dago.
Urratsez urrats eta mailaz maila behar dugu ibili.
Nola zabiltzate diruz urtez urte?
Irakurriaren irakurriz asko ikas daiteke gaurko munduan.
Besteren batek emaztea ostuko ote zion beldurrez bizi zen beti senarra.
Giltzak luzaroan erabiliz ireki da atea.
-Ba, ezta ni ere- onartu du Anartzek, esku batez bere sabel borobildua kolpatuz.
Bide ibiliak erosoak izan ohi dira, ezagunaren ezagunez aspertzen bagaituzte ere.
2.
Ni aizkora zorrotzaz jotzen saiatu zen.
Trenez ala beribilez zoaz? Eguneko azkeneko trenean noa.
Zenbatetan ez dizut esan garaiz etortzeko?
Ogi faltaz, gosez ahuldu ziren.
Zure arrebaz liburuak idazteaz aspertzen naiz. (edo: Zure arrebaz liburuak idazteaz aspertu egiten naiz.)
Jokatuaren jokatuz daukazun guztia galtzen duzu.
Urre garbiz estaliko duzu.
Sorgin gazte baten bitartez aberastu zen.
Ikusi ez ditudan ikuskizunez ez zenidake galdetu behar.
Euskal Herrian bizi gabe, euskara ikas dezakegu. (edo: Euskal Herrian bizitzeke euskara ikas dezakegu.)
Tasioz ez da inor ohartu. (edo: Tasioz ez zen inor ohartu.)
Ez genuen pentsatzen asko biharamunaz.

BASERRIA
Baserria landan bakarturik aurki dezakegun etxea da, nekazaritzarako edo abeltzaintzarako lur-sail ez oso handiak dituena, eta basoen ustiapenaz ere arduratzen dena. Baserriak bere inguruan ditu baratzeak, soroak, eta baita belardiak ere. Basoak etxetik urrun egoten dira normalean.
Baserriek itxura ezberdina izan dezakete, baina badituzte ezaugarri komunak: oinplanoa angeluzuzena izaten da, eta ez dute patiorik izaten. Teilatuak bi isurialde ditu, eta aurrealdean teilatu-hegal zabala. Beheko solairua harrizkoa izaten da normalean, eta goiko solairuan zura eta adreilua erabiltzen da. Baserrian bertan gordetzen dira askotan abereak, lanabesak eta uztak.

Badira Euskal Herriaren historian, baserriaren garapena erakusten duten zenbait aldi. Lehenengoan, XIII. mendera artekoan, basogintza eta abeltzaintza ziren nagusi. Nekazaritza hurrengo mendeetan indartuz joan zen. Erdi Aroan, baserritarra maizterra zen, hau da, baserria errentan hartzen zuen. Baserritarrak uztaren zati bat eman behar izaten zion jabeari. Honela, baserritarrak bizitzeko behar zuena lortzen zuen baserritik, eta jabeak errenta ona. XV. mende inguruan errenta zerealetan ordaintzen zen.
Bigarren aldian, XVI. mende inguruan, nekazaritza sendotu zen, garia, garagarra, artatxikia, gaztainak eta sagarrak oinarrizko produktuak zirelarik. Abeltzaintza bigarren mailako jarduera zen, eta mendi-mendian zeuden baserrietan ematen zen bereziki.
Hirugarren aldian aldaketa nabarmen bat gertatu zen, izan ere, Bizkaia eta Gipuzkoan artoa ereiten hasi ziren, garagar, olo eta artatxikiaren ordez. Beraz, lehen behi eta zaldientzat erabiltzen ziren belardietan artoa ereiten hasi ziren, eta ondorioz, oilo eta untxiak bezalako abereak nagusitu ziren. Bestalde, patata XIX. mendean hasi ziren ereiten.
XIX. mendetik aurrera erabat aldatu zen baserria, Bizkaia eta Gipuzkoako industrializazioaren eraginez. Batetik, baserritarrak industrian lan egiten hasi zirelako, eta bestetik, populazioaren gorakada zela eta, baserriko ekoizpena ez zen nahikoa. Gainera, garraioen garapenarekin, zerealak kanpotik ekartzen hasi ziren, eta honek baserrietako ekoizpenaren beherakada ekarri zuen. Kaletarrek zituzten elikagai-beharrak zirela eta, baserritarrak, garai batean eurentzat ekoiztutako produktuak merkaturatzen hasi ziren.
Egoera hau Gipuzkoan eta Bizkaian eman da batez ere. Araban eta Nafarroan, berriz, egoera ezberdina izan da. Lurralde hauetan baserriaren egitura eta antolamendua ezberdina da, eta gainera, oraindik zenbaitentzat oinarrizko jarduera. Iparraldean, berriz, abeltzaintza izan da nagusi, eta nekazaritza etxeko beharrak asetzera mugatu da.

BALDINTZA LEHEN NOR - NORK
Nik gozokiak lapurtu izan banitu, saltzaileak harrapatuko nindukeen.
Nik kotxea hartu banu, nik zuek Donostiara eramango zintuzketedan.
Aitak hi zigortu izan bahindu, ez hukeen jasango.
Hi etxera joan eta berokia hartu bahu, ez hukeen hotzik izango.
Mutil hark neska-laguna utzi izan balu, nik pozik hartuko nukeen.
Guk zu gorantz altxatu bazintugu, zuk gustura barre egingo zenukeen.
Zuek lan hori egin izan bazenute, irakasleen oniritzia jasoko zenuketen.
Hark ni etxera motoz eraman banindu, nik hura etxera gonbidatuko nukeen.
Lagunek ni festara gonbidatu izan banindute, nik eskertuko nukeen.
Amaiak ni hondartzara eraman banindu, nik bera afaltzera gonbidatuko nukeen.
Hik musika maite izan bahu, oparituko ninakeen bai, disko politik.
Etxera eraman (izan) baninduzu, bihar afaltzera gonbidatuko zintuzkedan
Zuek ni errespetatu baninduzue, neuk ere ez zintuzketedan zuek irainduko.
Zuk gu etxera gonbidatu bagintuzu, guk ere gonbidatuko zintuzkegun.
Nik zu klasetik bota izan bazintut, ez nindukezun berriz ere sartzen utziko.
Zuek gu etxeraino lagundu izan bagintuzue , etxean hartuko zintuzketegun.
Kazetariek berri hori barreiatu izan balute, poliziek atxilotuko zituzketen.
Hark ni jende-artean aurkitu ez banindu, neronek topatuko nukeen .
Lagun guztiek zuek baztertu bazintuztete, zuek onartuko al zenuketen ?
Irakasleek ikasleak mespretxatu (izan) balitu, ikasleek beste horrenbeste egingo zuketen.
Hik ni kalean ikusi izan baninduk (banindun) , agurtuko hindukedan.
Gu Bilbora autoz ekarri bagintuk, guk hi tabernara gonbidatuko hindukegun.

AHALERA: LEHEN (NOR)
1. Neguan eskiatzera joan gintezkeen kuadrilako guztiok.
2. Hi ere abokatu izan hintekeen hain alferra jaio ez bahintz!
3. Ikasturte amaierako bidaiara zu gurekin joan zintezkeen dirua jarri izan bazenu.
4. Haiek gurekin haserre zitezkeen.
5. Ikasle berri hori guk uste baino atseginagoa gerta zitekeen.
6. Otorduetan izugarri janda, ni gizen nintekeen.
7. Ni neguan oporretara joan nintekeen aurretik dena gaindituz gero.
8. Emaitzak ikusita, hi gustora egon hintekeen eskolarteko kiroletan.
9. Ikasle langile hori pozik egon zitekeen notetan lortutako emaitzekin.
10. Festa ondorengo biharamunean gu ajearekin egon gintezkeen, gauean kontrolatu ezean.
11. Nekazari kaltetu horiek has al zitezkeen lurra lantzen?
12. Zuek etor al zintezketen hiruhileko hartako Funtzionamendu Batzordeko bilkurara?

Fitxa Kulturala - Historia: Baskoiak, euskal triburik garrantzitsuena
Euskaldunen historia duela milaka urte hasi zen, gaur egun Nafarroa bezala ezagutzen dugun lurraldean. Bertan, Nafarroako lurretan, Baskoiak bizi ziren. Baskoiak euskal triburik garrantzitsuena ziren.
Antropologia ikerketen arabera, Baskoiak eta gainontzeko euskal tribuak mendebaldeko Piriniotako gizataldearen zati ziren. Gizatalde hau Cromagnon gizakiak Piriniotako lurretan izandako eboluziotik sortutako multzo kaukasiarraren azpitalde bat litzateke. Mendebaldeko piriniotako gizataldea duela 13.000 urtetik gora Pirinioen alde batera eta bestera hedatu zen, eta euren hizkuntza protoeuskara zen.
Baskoien aurretik Barskunak bizi ziren Nafarroako lurraldeetan. Bi tribu bereizten ziren: mendialdekoak eta ordokietakoak. Azken hauek zeltiberiar eragin handiagoa zuten. Mendialdeko barskunek ordokietakoak menderatu zituzten. Mestizaje honen ondorio dira baskoiak. Baskoiek euren hizkuntza, aintzinako euskara, hedatu egin zuten Piriniotako eta kantabriar lurretan.

AGINTERA: NOR-NORK
1. Eraman nazazue etxera, leher eginda nago eta.
2. Ekar gaitzazue lanera goizean goiz.
3. Irakur ezak Canoren azken lana.
4. Esan itzazue gauzak diren bezala.
5. Maita nazazu gutxiago eta goza nazazu gehiago.
6. Esan bitzate ikusitako gauza guztiak.
7. Euskal Herrian bizitzekotan ikas ezazue euskaraz.
8. Hark ez bitza eros liburu haiek.
9. Ez zaitza trapu zaharrak bezala erabil.
10. Egin bitza bakoitzak bere lanak.
11. Zabal itzazu besoak.
12. Egin bezate haiek lan guztia, gazteak dira eta.