Basque Recordings

SUBJUNTIBOA: LEHEN (NOR)
1. Zuek hona etor zintezten eskatu nien gurasoei.
2. Patrizio fraide sar zedin bere amak sotana erosi zion.
3. Hi Santa Lupita ospitalera sar hendin ahalegin guztiak egin genituen.
4. Zu nirekin joan zintezen gomendatu zidan Iñakok.
5. Gu guztiok joan gintezen eskatu zidan Luismak.
6. Bartzelonako lagunak etor zitezen zainzuri tortila prestatu genuen.
7. Bertako jendea hil ez zedin oxinez eginiko sendagaiak eraman genituen.
8. Lorena eskolara itzul zedin nahi zuten.
9. Calahorrako jendea pozik bizi zedin udaletxeak udalekuak antolatu zituen.
10. Zu Madrilera joan zintezen eskatu ziguten.
11. Gu ingelesez mintza gintezen Ingalaterrara joan ginen.
12. Zuek tabernan sar zintezten baimena eman zizuen atezainak.

SUBJUNTIBOA: ORAIN (NOR-NORI-NORK)
1. Nik zuei baloia ekar diezazuedan nahi duzue.
2. Guk zuri liburua eros diezazugun eskatu diguzu.
3. Nik zuri sagarrak eman diezazkizudan uzta bildu arte itxaron beharko duzu.
4. Guk zuei aulkia altxa diezazuegun eskatu diguzue.
5. Zuk guri mahai berriak ordain diezazkiguzun itxaroten ari gara.
6. Lagunek niri bideo jokoa utz diezadaten eskatu diet.
7. Zuk niri pokerrean irabaz diezadazun asko ikasi beharko duzu.
8. Guk lehengusuei opariak eman diezazkiegun joan gara beraien etxera.
9. Nik zuei portatilak eros diezazkizuedan nahi duzue.
10. Ikaskideek niri liburuak ekar diezazkidaten gomendatu diet arazorik ez izateko.
11. Ez duzue nahi haiek zuei kaskoa ken diezazueten.
12. Mendizaleek gure lagunei zozketa txartelak eros diezazkieten nahi dugu.

Herri-kirolak
Euskal Herrian herri-kirolek tradizio luzea dute. Euskaldunek arbasoengandik oinordetzan hartu dituzten kirol hauek oraindik ere zale ugari biltzen dituzte. Zenbait kirol oso ezagunak diren arren (arrauna edo pilota, esaterako), beste zenbait agian ez dituzu ezagutuko. Ba al dakizu zertan datzan idi-demak? Eta gizon-probak? Zer egiten dute segalariek? Lerro hauetan erantzunak aurkituko dituzu.
Pilota herri-kiroletan ezagunena da. Pilota joko mota asko dago, eta frontoiak ere ezberdinak izan daitezke: luzeagoak edo laburragoak, paretadunak edo paretarik gabeak, esaterako. Bestalde, pilota eskuz jo daiteke, baina baita zurezko pala batez, edo neurri ezberdinetako xisteraz ere.
Arrauna ere herri-kirol ezagunenetakoa da. Untzi mota ezberdinek distantzia jakinak egin behar dituzte ahalik eta denbora gutxienean. Batelek lau arraunlari eta patroia eramaten dituzte, eta 2000 metroko distantzia egin behar izaten dute. Trainerillek aldiz, sei arraunlari eta patroiarekin, 3500 metro egiten dute. Handienak traineruak dira. Hamabi arraunlarik eta patroiak trainerua hiru itsas-milatan zehar eramaten dute.
Bestalde, aizkolariak, harri-jasotzaileak eta segalariak ditugu. Aizkolariek denbora jakin batean, eta aizkorez baliatuz, ahalik eta enbor gehin moztea izaten dute helburu. Harri-jasotzaileek, aldiz, inolako tresnarik erabili gabe, harri pisutsuak bizkarreratu behar izaten dituzte. Denbora tarte jakin batean ahalik eta jasoaldi gehien egitea dute helburu. Segalariek sega apustuetan belardi bateko belarra moztu behar izaten dute. Segalariak segaz baliatzen dira honetarako. Probek iraupen ezberdina izaten dute, eta belar gehien mozten duena izaten da irabazle.
Idi-demak eta gizon-probak ere oso gogorrak dira. Idi-demetan uztarri baten bidez lotutako bi idik harri handi eta pisutsua eramaten dute arrastaka. Proba honek aspaldiko euskal baserrietako iharduera batean du jatorria, baserritarrek idien indarra erabiltzen baitzuten goldeetatik tira egin eta soroak lantzeko. Gizon-probetan ere harri batetik tiratzen da denbora jakin batez. Gizon talde batek, beraz, gutxienez bostehun kilo pisatzen duen harria ahalik eta distantzia luzeenean garraiatu behar du.

Euskal Mitologia (II)
Jakin badakigu euskal mitologia pertsonaia ugariz eta interesgarriz osatzen dela. Aurreko irakurgai batean Mariz, Majuz, Atarrabiz eta Mikelatsez, Etsaiz, Zezengorriz eta Sorginez irakurri ahal izan zenuen. Oraingoan, Basajaun, Jentilak, Galtzagorriak, Lamiak, Tartalo, Olentzero eta Akerbeltz nor diren jakingo duzu. Irakur itzazu hurrengo lerroak.
Basajaun oso gizon indartsua da, eta oso altua. Bizarra dauka eta ile oso luzea. Hain da luzea bere ilea, non ia gorputz osoa estaltzen dion. Basajaun basoan bizi da, eta bere izenak adierazten duen bezala, basoko jauna da. Abereak babesten ditu pertsonaia honek. Basajaun inguruan badabil, ardiak lasai egoten dira, eraso egin nahi dieten otsoei aurre egiten baitie. Nekazaritza ongi ezagutzen du Basajaunek, gizakiak baina hobeto. Nekazaritzaren inguruko gauza asko irakatsi dio basajaunek gizakiari.
Tartalo ere izaki handia da, baina gaiztoa. Begi bakarra du. Haitzuloetan bizi da, eta gizakiak harrapatzen saiatzen da. Norbait harrapatuz gero, bere haitzulora eraman eta jan egiten du.
Akerbeltz aldiz, lur barruan bizi den izaki ahaltsua da. Hainbat animalia izaten du bere babespean. Animalia hauek era guztietako oker eta gaitzetatik babesten ditu. Baserrietan, bertako animaliak zain ditzan, aker bat hazten da akerbeltzen omenez. Ekaitzak ere sor ditzake akerbeltzek.
Jentilak mendian bizi ziren gizon handi eta basatiak dira. Oso indartsuak ziren, eta harri handi eta astunak alde batetik bestera eramateko gai ziren. Gaur egun monumentu megalitiko bezala ezagutzen ditugun oroitarriak jentilek eginak dira. Olentzero ere jentila da, Jesusen jaiotzaren berri emateko menditik jeitsi zena.
Galtzagorriak, aldiz, izaki txiki-txikiak dira. Hain dira txikiak, non orratz-ontzietan bizi diren. Gizakiei euren lanetan laguntzen diete. Irrikaz egoten dira euren jabeek noiz deituko, eta beti prest egoten dira euren nagusien aginduak betetzeko.
Lamiak erreka zuloetan edo itsasoan bizi diren emakume ederrak dira. Erreka zuloetan bizi diren lamiek oiloen hankak izaten dituzte. Itsasoan bizi direnek, aldiz, gerritik gora emakumeak badira ere, gerritik behera arrain itxura dute. Ile luzea izaten dute lamiek, eta urrezko orraziz orrazten dute euren adatsa. Ortzadarrean ere lamia bat bizi da. Ortzadarra lamiaren ilean eguzkiaren izpiak islatuz sortzen da. Lamiak emakume zintzoak dira, eta opari bat ematen dietenei euren lanetan laguntzen diete.

Euskal Mitologia (I)
Euskal mitologia pertsonaia ugariz eta interesgarriz osatzen da. Hauetako zenbaitez irakurri ahalko duzu jarraian. Beraz, Mari, Maju, Atarrabi eta Mikelats, Etsai, Zezengorri eta Sorginak nor diren jakin nahi baduzu, irakur itzazu hurrengo lerroak.
Mari Euskal Herriko leizeetan bizi den dama dotore eta ederra da, nahiz eta kobazuloetan ibiltzeko oilo-hankak izaten dituen. Emakume ona da Mari: gaiztoak direnak zigortu egiten ditu euren uztak hondatuz. Zintzoak direnak, aldiz, saritu egiten ditu, euren uztak oparoagoak eginez.
Marik zazpi urtetik zazpi urtera leizez aldatzen du. Inguruko artzainek euren artaldeko arkumeak oparitzen dizkiote urtero Mariri bere laguntza eskertzeko. Hala ere, Mariri ahariak gustatzen zaizkio gehien: bere oheburuan aker bat duela esaten da.
Marik hainbat neskame ditu bere leizeetan: neskame hauek Sorginak dira. Sorginak katu bihur daitezke eta euren mandatua gaueko hamabietatik goizaldera arte luzatzen da.
Mariren etxeak zaintzen Zezengorri izeneko izakia egoten da. Zezengorri gaiztoa da. Nolako itxura hartzen duen jakin nahi baduzu, Santimamiñeko kobazulora joan zaitezke, han bere marrazki bat baitago.
Marik Maju izena duen suge itxurako senarra du. Maju lurpean bizi da, baina zeruan zehar ere ibiltzen da. Ostiraletan Marikin elkartzen da ekaitzak sortzeko. Majuk ez ditu gustoko gurasoek esandakoa betetzen ez dutenak.
Mari eta Majuk bi seme dituzte: Atarrabi eta Mikelats. Atarrabi zintzoa da eta Mikelats, aldiz, gaiztoa. Biak Etsairen ikasleak dira. Eskolak leize batean jasotzen dituzte. Atarrabik leizetik ihes egin zuen batean itzala galdu zuen. Mikelats uztak hondatzeko ekaitzak sortzen eta artaldeak beldurtzeko harriak botatzen ibiltzen da.
Eta gogoratu: Marirekin aurkitzen bazara, ezingo zara bere aurrean eseri, eta hika hitz egin beharko diozu. Bestela…

KAUSAZKO ESALDIAK
Erauntsia zela eta, eskoletara joateko agindua eman zuten.
Zer dela eta ez zara lehen klasera etorri?
Berak bakarrik egingo zuela eta, lasai alde egiteko esan zigun.
Lan asko dagoela eta, laguntza eske deitu digu.
Irakasleen egutegia dela kausa, makina bat txorakeria entzun behar dugu.
Ikasleen parte hartzea dela medio, iskanbilak sortu dira eskolan.
Lana dela bide, makina bat istripu izan ohi du.
Ezin esan izan diot, zeren hara heldu orduko, alde egin baitu.
Haserretu egin nintzen berarekin, zeren eta ez baitago hura ulertuko duenik.
Ez saiatu laguntzen, ze ez du merezi.

BALDINTZAKO BESTE ZENBAIT ESAPIDE
-Azterketak gainditu beharko, oporrak edukiko baditut.

-Hori jakitera, ni ere ez nintzatekeen etorriko.

-Hobe duzu nirekin etortzen bazara. (hobe duzu nirekin etorri)
-Hobe luke ezer jakingo ez balu .
-Hobe zukeen geratu izan balitz.
-Nahiago nuke, hemen geratuko bazina .(zu hemen geratzea)
-Gurago nuke, hainbeste hitz egin barik lan egingo bazenu.
-Nahiago zuketen, tutorea aldatu izan ez baliete.

Agur Maria (Euskaraz)
Agur Maria, graziaz betea, Jauna da Zurekin.
Bedeinkatua zara zu andre guztien artean eta
bedeinkatua da zure sabeleko frutua Jesus.
Santa Maria, Jainkoaren Ama,erregutu ezazu gu
bekatarion alde, orain eta gure heriotzako orduan.
AMEN.

23.SALMOA
Uste oneko otoitza
Daviden salmoa.

Jauna dut artzain: ez zait ezer falta.
Larre guritan etzanarazten nau,ur baretara eramaten,
eta indarrak berritzen;bide egokitik narama, leiala delako .
Ibar beltz-ilunetan banabil ere,ez dut inolako gaitzen beldurrik,zu nirekin baitzaude: zure artzain-makilak lasaitzen nau.
Zuk atontzen didazu mahaia etsaien begi aurrean,
ukenduz gantzutzen didazu burua; gainezka dut kopa.
Bai, zorionak eta leialtasunak inguratuko naute
bizitzako egun guztietan;Jaunaren etxean biziko naiz amaigabeko egunetan.

Kredoa (Euskaraz)
Sinesten dut Jaungoiko Aita Ahalguztidun, Zeru Lurren egilea.
Sinesten dut Haren seme bakar Jesukristo gure Jauna. Espiritu Santuaren egitez sortu eta Andra Maria birjinagandik jaio zena. Pontzio Pilatoren menpean nekaldua, Gurutzean josia, hila eta hobiratua izan zena. Infernuetara jaitsi eta Hirugarren egunean hilen artetik biztu zena. Zeruetara igo eta Jaungoiko Aita Ahalguztidunaren eskuin aldean jarririk dagoena. Handik biziak eta hilak epaitzera etorriko dena. Sinesten dut Espiritu Santua,Eliza santu Katolikoa,Santuen Alkartasuna, Bekatuen barkamena,Haragiaren biztuera eta Betiko Bizitza. AMEN.