Tatar Recordings

Sığılmalı tänen nazlıym min anıñ,
Ul yılışa yalqınlanıp, häm şunda
Añlıy başlıym aşağanın Häwanıñ
Almasın da, berrättän Yılanın da.

Ğap-ğadi ber törmä wäswäsäsen
Ütalmıysıñ hiç tä çitlätep:
Ciñeläytep bula mäsxäräsen
Barı et qoyrığı yünätep.

Ber ğailä bulıp yäşäsä il,
Tatu, ber-bersenä yöreşep,
Äyt, kem sineñ dustıñ,
Añlatırmın,
“Utıraçağıñnı” ni öçen.

Sal, dustım, Räsäydä ızbañnı,
Cör'ät itsäñ äzer bulırğa –
Tir tügep, köç quyıp tapqannı
Süz äytep cilgä oçırırğa.

ТОРМЫШ ЮЛЫ
Аллаһ каршына илтүче изгелек юлы бик тар.
Иблис-мәлгуньне җиңүнең бер генә ысулы бар:

Көчең җитсә, һич юл бирмә, аяк терәп каршы тор,
Тарафдарларны, халкыңны аңа таба каршы бор.

Иман нуры яктысында иблис дәрманы китәр,
Буйсындырып тота белсәң, ул сиңа хезмәт итәр.

Хәлдән тайса көрәштәшләр һәм сирәгәйсә сафлар,
Вәсвәсәләргә бирелеп, хыянәт итсә дуслар,

Комачаулама аларга, үз иманыңны сакла.
Булачак кискен көрәшкә яңа тарафлар тупла.

Акылсызлык, башбаштаклык теләгәнен эшләсен,
Чистартсын синең мохитне, мөртәтләрне чүпләсен.

Фани булгач ошбу дөнья, Хак тәгалә юлында
Була алмый һич мәңгелек хөррият тә, золым да.

Яралгысында золымның бар һәлакәт орлыгы:
Гайрәтлерәк була барса, якыная хурлыгы.

Золым белән көрәшкәндә юк фетнәнең кирәге –
Һәркемнең үз яссылыгы, һәркемнең үз мәсләге.

Узалмассың явызлыкта явызлыкны син һич тә –
Утын өстәп торсаң утка, өстәлә аңа көч тә.

Шайтаннарның таянычы – күпчелек белән тизлек,
Күңел нуры, изге иман – Тәңре яраткан үзлек.

Тормыш һәрчак дәвам итәр, Җирдән иман китмәсә,
Юк аның үлем ноктасы, Кыямәт көн җитмәсә.

Изге-явыз комарында без ирешкән нәтиҗә –
Мәңгелеккә юл алганда хаклы дәлил, тәҗрибә.

Дөнья өчен дип тапканың бу дөньяда кала бит,
Фидаиләр мәңгелектә үлемсезлек ала бит.

Булмый тормыш тәгәрмәчен туктатып йә тизләтеп,
Иблисләр Галәм Канунын яза алмый үзгәртеп.

Һәм иблисне авызлыклап булмый һич канун белән –
Ул туена икейөзле хаин-мәлгунь каны белән.

Иблиснең бөтен гәүдәсе тирәндә, җәһәннәмдә,
Суыргыч-капшавычлары без гөнаһлы адәмдә.

Яшидер ул азык итеп безләр кылган шомлыкны;
Чыгар тамчы-тамчы кысып җаныңдагы бушлыкны,

Корыт тамырын иблиснең һәм киптер бозык канын –
Хак Тәгалә хозурында ясарсың тугры адым.

Кыл изге гамәл, дөньядан киткәнче уйлан, эзлән,
Җиңү-җиңелү мәгънәсен дөрес аңларга өйрән.
5-8 август, 1993

Kde domov můj? Kde domov můj?
Voda hučí po lučinách,
bory šumí po skalinách,
v sadě skví se jara květ,
zemský ráj to na pohled!
A to jest ta krásná země,
země česká, domov můj,
země česká, domov můj!

Кайда минем туган йортым?
Сулар ага болыннарда,
Урман шаулый тау-кыяда,
Шау чәчәктә ул язын –
Оҗмахлар кайда тагын!
Гүзәллектә туган йортым,
Чех җирендә учагым,
Чех җирендә учагым.

БАЙАР ГИМНЫ

Ходай Байар илен яклый,
Алман нәселе Ватанын,
Киң җирләребез сагында –
Аның кодрәт калканы!
Иминлектә ил-көнебез,
Шәһәрләр төзелеше,
Безнең ак-зәңгәр байракта –
Изге күкләрнең төсе.
Ходай Байар халкын саклый,
Без – бабалар мирасын,
Бердәмлектә, татулыкта
Корып бәхет оясын!
Алман нәселен берләштереп,
Ходай биргән байлыгың;
Борынгы даның сурәте –
Ак-зәңгәр төс байрагың!

Милли моңнар

Ишеттем мин кичә: берәү җырлый
Чын безнеңчә матур, милли көй;
Башка килә уйлар төрле-төрле, -
Әллә нинди зарлы, моңлы көй.

Өзелеп-өзелеп кенә әйтеп бирә
Татар күңле ниләр сизгәнен,
Мескен булып торган өч йөз елда
Тәкъдир безне ничек изгәнен.

Күпме михнәт чиккән безнең халык,
Күпме күз яшьләре түгелгән,
Милли хисләр белән ялкынланып,
Сызылып-сызылып чыга күңленнән.

Хәйран булып, җырны тыңлап тордым,
Ташлап түбән дөнья уйларын,
Күз алдымда күргән төсле булдым
Болгар һәм Агыйдел буйларын.

Түзалмадым, бардым җырлаучыга,
Дидем: «Кардәш, бу көй нинди көй?»
Җавабында милләттәшем миңа:
«Бу көй була, диде, Әллүки!»

1909

Туган авыл

Тау башына салынгандыр безнең авыл,
Бер чишмә бар, якын безнең авылга ул;
Авылыбызның ямен, суы тәмен беләм,
Шуңар күрә сөям җаным, тәнем белән.

Ходай шунда җан биргән, мин шунда туган,
Шунда әүвәл Корьән аятен укыган;
Шунда белдем рәсүлебез Мөхәммәтне,
Ничек михнәт, җәфа күргән, ничек торган.

Истән чыкмый монда минем күргәннәрем,
Шатлык белән уйнап гомер сөргәннәрем,
Абый белән бергәләшеп, кара җирне
Сука белән ертып-ертып йөргәннәрем.

Бу дөньяда, бәлки, күп-күп эшләр күрем,
Билгесездер кая ташлар бу тәкъдирем;
Кая барсам, кайда торсам, нишләсәм дә,
Хәтеремдә мәңге калыр туган җирем.

1909

Чын вә ялган

Әүвәле дөньяда җир юк, су гына булган, диләр,
Анда йөзгәннәр, имеш, тик Чын белән Ялган, диләр,

Бу ике дошманга тәңредән бирелгән бер көймә,
Бәс, утырганнар көймәгә, берсе каршы берсенә.

Күп тә йөрми, Чын белән Ялган чыгарганнар сугыш,
Булмаса дуслык, җитә бит сугышырга бер юк эш.

Көчле кулы берлә Ялган Чынны бер суккан, ди дә:
Чын батып киткән, ди, чыкмаска җиһанга мәңгегә!

1908