Turkish Script Request

"Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi / Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi". Bu akşam, bu dizelerin sahibi Kanuni Sultan Süleyman'ın türbesindeyiz. Gündem'e hoş geldiniz. Neden burdayız? Çünkü, Avrupa'nın "Muhteşem Süleyman" dediği Kanuni Sultan Süleyman'ın bugün ölüm yıldönümü. Büyük Sultan tam 443 yıl önce bugün 1566 yılında hayatını kaybetti. İşte o büyük Sultan hemen burada yatıyor. Göstereyim, Kanuni Sultan Süleyman'ın sandukası buradaki sandukalar arasında en büyük olanı. Kanuni Sultan Süleyman kimdi, neden oğlu Şehzade Mustafa'yı öldürttü, Hürrem Sultan'ı ve yine kızı Mihrimah Hatun'u anlatacağız bu akşam. Kanuni Sultan Süleyman 26 yaşında padişah oldu. Avrupalılar buna çok sevinmişlerdi. Zira babası Yavuz Sultan Selim'di. Onlara göre bir aslan ölmüş, yerine bir kuzu gelmişti. Hiç de bekledikleri olmadı. Avrupa hayal kırıklığına uğradı. Çünkü Kanuni Sultan Süleyman dönemi Avrupa'nın, dünyanın en güçlü, en zengin imparatorluğuna sahip bir dönem oldu. Osmanlı (döneminde ).. onun döneminde en güçlü dönemine ulaştı. Kanuni Sultan Süleyman yine dedesi Fatih Sultan Mehmet gibi sayısız sefere katıldı, hiç boş durmadı. İmparatorluk onun döneminde çok çok büyüdü ve babası döneminde altı milyon beş yüz milyon (bin olmalı : çeviren notu) km2 olan imparatorluk toprağı tam 15 milyon km2'ye ulaştı. Sayısız sefere katıldı ve yine hayatını bir savaşta Macaristan'da Zigetvar kuşatması sırasında hayatını kaybetti Kanuni Sultan Süleyman. Kanuni Sultan Süleyman'a neden "Kanuni" deniyor ?, onu da hemen söyleyelim. Onun döneminde yeni kanunlar icat edilmedi. Sadece mevcut kanunlar yazdırıldı ve çok sıkı bir şekilde tatbik ettirildi. İşte bu yüzden de ona "Kanuni" dendi. Bir diğer özelliği de şair olmasıydı Kanuni Sultan Süleyman'ın. "Muhibbi" mahlasında çok sayıda şiirler yazdı. Kanuni Sultan Süleyman sayısız seferlere katıldı ve 7 Eylül 1565/66 günü (?) savaş meydanındayken öldü. Öldüğünde 71 yaşındaydı. O anda Zigetvar kuşatmasını idare ediyordu. Sokullu Mehmet Paşa, Kanuni'nin ölümünü orduda karışıklık çıkmaması amacıyla gizledi. Padişah'ın ölümü Belgrad'a yaklaşıldığında açıklandı ve tabutu tam 400 asker eşliğinde saraya, İstanbul'a getirildi. Kanuni Sultan Süleyman, Süleymaniye Camii'nde cenaze namazı kılındıktan sonra buraya defnedildi. Şunu da belirtelim; cenaze namazını Şeyhülislam Ebusuud Efendi kıldırdı. Cenazenin ardından da yine camiinin mihrabının ön tarafına buraya defnedildi Kanuni Sultan Süleyman. Kanuni Sultan Süleyman'ın bir de hayatını kaybettiği Macaristan'da, Zigetvar'da bir makam türbesi bulunuyor. Kanuni Sultan Süleyman'ın hikayesinden Hürrem Sultan'a geçmek istiyorum. Hürrem Sultan, biliyorsunuz Kanuni Sultan Süleyman'ın eşi ve onun türbesi de yaklaşık 10 metre ilerde başka bir türbede bulunuyor. Hürrem Sultan aslen Ukrayna'lı ve bir papazın kızı. İsmi ise Alexandra. Alexandra padişahın gözdesi olmayı kısa sürede başarıyor. Zeki, güzelliği dillere destan Alexandra padişahın gönlünü çeldikten sonra düğün yapılıyor ve Hürrem Sultan'la olan bu evlilikten Mihrimah Sultan oluyor. Onun türbesi/sandukası da hemen burada, Kanuni Sultan Süleyman'ın hemen yanında, sol tarafında yer alıyor Mihrimah Sultan'ın sandukası. Hürrem Sultan ismini daha sonradan alıyor Alexandra. Dediğimiz gibi aslı Ukrayna'lı. Hürrem Sultan, çok zeki. Daha sonra devlet kademelerine baskı yapacak kadar da otoriter bir kadın. Onunla ilgili çok sayıda entrika anlatılıyor. Onlardan bir tanesini anlatmak istiyorum: Mihrimah Sultan 17 yaşına geldiğinde kızını evlendirmek istiyor. Makam mevki sahibi, kendine herkesi hayran bırakan zengin bir damat arıyor kendine. Ve bu iş için de kendine Rüstem Paşa'yı uygun görüyor. Rüstem Paşa o dönemde Diyarbakır'da komutan, aynı zamanda Diyarbakır'ın valisi. Ve, tanışma konuşma görüşmelerin ardından Mİhrimah Hatun'la Rüstem Paşa'nın evliliği gerçekleşiyor. Bu evliliğin ardından Rüstem Paşa'nın yükselişi başlıyor. Tabir yerindeyse, ufku parlıyor. O günden sonra çok kısa sürede devlet kademelerinde yer almaya başlıyor Rüstem Paşa. Rüstem Paşa sadrazam oluyor. O dönemde Hadım Süleyman Paşa görevinden alınıyor ve Hürrem Sultan'ın baskısıyla, istemesiyle Kanuni Sultan Süleyman'ın onayıyla bu göreve, sadrazamlığa Rüstem Paşa getiriliyor. Rüstem Paşa aslında halk tarafından çok sevilen itibar edilen birisi değil ama o dönemde bu görevlere geliyor. Ordan şuraya geçmek istiyorum; Hürrem Sultan, oğlu II.Selim'in padişah olmasını istiyor ama padişahlık sırası (padişahlık sırası) Kanuni Sultan Süleyman'ın büyük oğlu Şehzade Mustafa'dır. Şehzade Mustafa o dönemde Amasya valisi. Amasya valisi ve Hürrem Sultan oğlunu padişah yapmak için planlar kurarken o dönemde Osmanlı İmparatorluğu'nun İran'la ilişkilerinde zedelenme olur, bozulma olur. Ve tam bu sırada padişahın huzuruna oğlu Şehzade Mustafa mühürlü mektuplar dökülür. Bu mektuplarda Şehzade Mustafa padişah olmak için İran Şahı'ndan yardım istemektedir, iş teklifinde bulunmaktadır. Padişah Kanuni Sultan Süleyman, tabir yerindeyse neye ..ee.. başından kaynar sular dökülür, ne yapacağını bilemez ve vermesi gereken en zor kararı verir. Oğlu Şehzade Mustafa'yı yanına çağırtır. Adamlarıyla birlikte gelir, silahıyla babasının yanına girmek ister Şehzade Mustafa ama yeniçeriler buna izin vermez. Halbuki şehzadelerin babasının yanına padişahın huzuruna silahla çıkmaları serbesttir. Silahlarını bırakır, babasının huzuruna çıkar. Babası hal hatır sorar, ona istirahat buyurmasını söyler ve daha sonra dinlenmesi için onu yalnız bırakır. Şehzade Mustafa ordan ayrılırken tam 7 cellat karşısına çıkar ve Şehzade Mustafa'nın neresi gelirse ona vurmaya başlarlar. Şehzade Mustafa bir şekilde onları def eder, kendinden uzaklaştırır ve bu sırada Zal Mustafa Ağa karşısına çıkar. Onun arkadaşıdır, saray döneminde beraber büyümüşlerdir. Zal Mustafa Ağa görevi yerine getirir. Önce onu çok kötü bir şekilde darp eder. Ardından Şehzade Mustafa ordaki görevliler tarafından boğulur. Bu acı olayın ardından büyük yankılar olur. Bu olayın arkasında tarihçilere göre Hürrem Sultan vardır. Bu akşam tarihimizde yer alan bu acı olayı anlattık, Kanuni Sultan Süleyman'ı anlattık. Onun kızı Mihrimah Sultan'ın hikayesini anlattık "Gündem"'de. Az sonra haber saati, "Gündem"'de yeniden görüşmek üzere iyi akşamlar.