Esperanto estas la plej disvastigita internacia planlingvo. La nomo venas de la kaŝnomo "Doktoro Esperanto", sub kiu la hebrea kuracisto Ludoviko Lazaro Zamenhofo ki publikigis la bazon de la lingvo. Nomo de Esperanto estas origine La Internacia Lingvo sed post mallonge nomo estas Esperanto. Li travivis sian junecon en la multilingva urbo Bjelostoko, tiam apartenanta al la Rusa Imperio, hodiaŭ al Polujo, kie li ofte povis pririgardi kverelojn inter la unuopaj tie loĝantaj etnoj, do rusoj, poloj, germanoj kaj hebreoj.
Li kredis ke malkonfido inter rusoj, poloj, germanoj kaj hebreoj en Bjelostoko estas pro aliacoj lingvoj. Pro tio li fari la internacia lingvo-Esperanto, utiligata kiel lingua franka kaj li solvis la malkonfido.
En sia fama "Unua Libro" de Esperanto Zamenhof prezentis la gramatikon per 16 reguloj. Tiu ĉi gramatiko eniris en la sistemdokumenton "Fundamenta Gramatiko", kiu, laŭ decido de la Unua Universala Esperanto Kongreso, garantiu la kontinuecon de la lingvoevoluo.
La vortoj devenas de diversaj lingvoj, sed precipe el la latina. La plejparto venis kaj venas el la ĉefaj eŭropaj lingvoj - precipe el la latina, la hispana, la franca, la germana kaj la angla. Etimaj ekzemploj: lerni, lernejo, lernanto, lernejestro. Aliaj ekzemploj: ejo, estro, ktp.
Ortografio estas iomete simile kun pola. Esperanto novajskribsignoj: Ĉĉ, Ĝĝ, Ĥĥ, Ĵĵ, Ŝŝ, Ŭŭ. Iafoje surogate laŭ la x-sistemo: cx, gx, hx ktp. Iafoje surogate laŭ la apostrofo-sistemo: c', g', h' ktp. Iafoje surogate laŭ la h-sistemo: ch, gh, hh, ktp.
Esperanto estas tre disvastigita lingvo artefarita, populara en Ĉinio kaj en Eŭropo. Estas literaturo en Esperanto-libroj, periodaĵoj kaj poezio. Kelkaj estas originale en Esperanto, kelkaj estas tradukaĵo fro iliaj lingvoj. En Esperanto estas krome kantoj, radioj, informistoj...
Ekzistas: 1,000 denaskuloj, 10,000 bonoj parolantoj, 100,000 uzadoj aktive Esperanto, 1,000,000 komprenoj Esperanto kaj 10,000,000 sciij io en Esperanto.
